W sytuacji gdy trwa zwolnienie lekarskie, zabronione jest wykonywanie przez pracownika jakiejkolwiek pracy zarobkowej czy wykorzystywanie zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem. Naruszenie tego warunku może skutkować utratą prawa do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Zwolnienie lekarskie

Każdy pracownik ma prawo udać się na zwolnienie lekarskie w przypadku niedyspozycji chorobowej. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego może otrzymać osoba, która jest objęta obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym, czyli:

  • jest pracownikiem;
  • jest członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych;
  • odbywa służbę zastępczą

– lub jest objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, czyli:

  • wykonuje pracę nakładczą;
  • wykonuje pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia;
  • jest nianią, czyli pracuje na podstawie umowy uaktywniającej;
  • prowadzi pozarolniczą działalność lub współpracuje z osobą, która prowadzi taką działalność;
  • wykonuje odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;
  • jest duchownym.

Jeśli ubezpieczony podlega ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo, to prawo do zasiłku nabywa po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Jeśli natomiast jest ubezpieczony dobrowolnie – prawo do zasiłku nabywa po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek chorobowy bez okresu wyczekiwania

Istnieją sytuacje, w których osoba ubezpieczona nie musi wyczekiwać na nabycie prawa do zasiłku chorobowego. Zasiłek chorobowy bez okresu wyczekiwania przysługuje, jeśli dana osoba jest:

  • absolwentem szkoły lub szkoły wyższej i została objęta ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów wyższych, w przypadku kierunków lekarskich, lekarsko-dentystycznych i weterynarii – od daty złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, a w przypadku kierunku farmacji – od daty zaliczenia ostatniej przewidzianej w planie studiów praktyki;
  • ubezpieczona, a niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy;
  • ubezpieczona obowiązkowo i posiada co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego;
  • posłem albo senatorem i przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji;
  • funkcjonariuszem Służby Celnej, który przyjął propozycję pracy i stał się pracownikiem w jednostce organizacyjnej Krajowej Administracji Skarbowej.

Okres zwolnienia lekarskiego krótszy niż 30 dni

Jeżeli zwolnienie lekarskie – okres niezdolności do pracy – jest krótsze niż 30 dni (lub równe 30 dniom), pracownik może wrócić do wykonywania pracy, pod warunkiem że lekarz prowadzący wyda zaświadczenie, na którym zaznaczy, że pracownik odzyskał zdolność do pracy. Wówczas pracodawca może dopuścić pracownika do pracy, a za przepracowane dni wypłacić wynagrodzenie. W tym przypadku nie ma konieczności wykonywania przez pracownika badań lekarskich kontrolnych.

Pracownik nie może samowolnie przerwać zwolnienia lekarskiego.

Zwolnienie lekarskie dłuższe niż 30 dni

Kiedy okres zwolnienia lekarskiego jest dłuższy niż 30 dni, o dopuszczeniu do pracy decydować może tylko lekarz medycyny pracy po przeprowadzeniu badań kontrolnych, na które pracownika kieruje pracodawca. W takim przypadku nie jest wystarczające zaświadczenie wydane przez lekarza prowadzącego. Dopiero na podstawie dokumentu od lekarza medycyny pracy – stwierdzającego, że pracownik odzyskał zdolność do pracy – pracodawca może dopuścić pracownika do pracy w okresie zwolnienia lekarskiego, które trwa ponad 30 dni. Jeżeli lekarz medycyny pracy uzna, że pracownik jest zdolny do pracy, wówczas zasiłek chorobowy przysługuje tylko za czas, gdy dana osoba nie pracowała.

Zasiłek opiekuńczy można skrócić?

Zasiłek opiekuńczy przysługuje w przypadku choroby dziecka lub innego członka rodziny. Aby otrzymać zasiłek, należy złożyć stosowne dokumenty:

  • Z-15A – jeśli sprawuje się opiekę nad dzieckiem;
  • Z-15B – jeśli sprawuje się opiekę nad innym niż dziecko chorym członkiem rodziny.

Warto wspomnieć, że zasiłek opiekuńczy przysługuje bez okresu wyczekiwania wszystkim ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu (obowiązkowo i dobrowolnie).

Prawo do zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem należy się na równi matce i ojcu dziecka. W przypadku zasiłku opiekuńczego matka dziecka może wrócić do pracy szybciej z własnej inicjatywy, jeśli dziecko wyzdrowiało. W takiej sytuacji pracownik nie musi udawać się do lekarza – wystarczy, że złoży specjalne oświadczenie, na którym wskaże, do kiedy przebywał na zasiłku chorobowym i dlaczego przerwał okres zasiłkowy. Pracodawca w tym przypadku powinien wypłacić pracownikowi świadczenie tylko za okres faktycznego pozostawania w domu i opiekowania się chorym domownikiem.

Podsumowanie

Pracownik ma prawo skrócić zwolnienie lekarskie i wrócić do pracy, ale tylko po konsultacji z lekarzem. Nie może samodzielnie zdecydować, że czuje się już na tyle dobrze, by wrócić do pracy. Warto pamiętać, że powrót do pracy, mimo już trwającego zwolnienia lekarskiego, może być uznany za wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z jego celem – a to z kolei skutkować utratą świadczenia chorobowego.

Tag: zwolnienie lekarskie