Niniejszy artykuł ma na celu porównanie CIT estońskiego z tradycyjnym modelem opodatkowania CIT w Polsce. Mam przekonanie, że pozwoli ono zrozumieć kluczowe różnice między tymi systemami oraz ułatwi ocenić zalety i wady obu modeli.

Porównanie CIT estońskiego z tradycyjnym modelem opodatkowania - kluczowe różnice

CIT estoński i tradycyjny CIT to dwa systemy opodatkowania spółek, które obecnie obowiązują w Polsce równolegle. Są to odmienne koncepcje, różniące się między sobą prawie wszystkim, począwszy od momentu powstania obowiązku podatkowego aż po możliwość zastosowania. W poniższej tabeli przedstawiam porównanie obu tych form opodatkowania. 

 

CIT estoński

Tradycyjny CIT

Moment zapłaty podatku

podatek dochodowy jest płacony dopiero w momencie wypłaty zysków (np. dywidendy dla wspólników); dochody pozostawione w spółce i przeznaczone na inwestycje nie są opodatkowane

podatek dochodowy jest naliczany od zysku osiągniętego w danym roku, niezależnie od tego, czy zostanie on wypłacony wspólnikom, czy pozostawiony w spółce

Stawki podatkowe

stawka 10% przewidziane jest dla małych podatników oraz i podatników rozpoczynających działalność, natomiast stawka 20% dla pozostałych podatników.

stawka 9% dla małych podatników do limitu przychodów 2 mln euro i stawka 19% dla pozostałych

Forma prowadzenia Księgowości

prostsza księgowość oparta tylko o przepisy UoR, praktycznie brak konieczności prowadzenia odrębnej ewidencji podatkowej

bardziej skomplikowana księgowość, uwzględniająca zarówno prawo bilansowe, jak i podatkowe

Zastosowanie dla firm

forma opodatkowania dostępna tylko dla określonych spółek (sp. z o.o., akcyjnych, prostych spółek akcyjnych, komandytowych i komandytowo-akcyjnych), które spełniają szczególne wymogi, np. strukturalne i dotyczące zatrudnienia

obejmuje wszystkie podmioty podlegające ustawie o CIT

 

Wady i zalety tradycyjnego i estońskiego CIT

Po zapoznaniu się z kluczowymi różnicami warto omówić również wady i zalety obydwu form opodatkowania. Każda z tych opcji może oferować pewne korzyści, ale też istnieją wady, mogące skutecznie zniechęcić niektórych przedsiębiorców do skorzystania z danego rozwiązania. Poniżej prezentuję najistotniejsze wady i zalety dla każdej z tych form.

Zalety CIT Estońskiego - możemy tu wyszczególnić przede wszystkim:

  1. Odroczenie podatku: pozwala firmom na inwestowanie zysków bez konieczności ich bieżącego opodatkowania, przez co sprzyja rozwojowi przedsiębiorstw.

  2. Prostota rozliczeń: brak skomplikowanej ewidencji podatkowej.

  3. Niższe efektywne opodatkowanie: efektywna stawka podatkowa przy wypłacie zysków jest niższa niż w przypadku tradycyjnego CIT.

  4. Motywacja do inwestowania: zachęca przedsiębiorców do rozwijania działalności, zamiast wypłacania zysków.

Wady CIT Estońskiego - jako wady postrzegane są:

  1. Wysokie wymagania formalne: spółki muszą spełniać liczne warunki, np. dotyczące struktury właścicielskiej, źródeł przychodów i zatrudnienia.

  2. Ograniczenia w dostępności: nie obejmuje np. jednoosobowych działalności gospodarczych ani spółek cywilnych, ale też spółek kapitałowych gdzie wspólnikami nie są jedynie osoby fizyczne.

  3. Brak możliwości odliczania darowizn oraz rozliczania strat, łączenia z Ulgą B+R, IP BOX oraz ulga na nowe inwestycje. 

  4. Niska elastyczność dla firm z dużymi przychodami pasywnymi: przychody pasywne nie mogą przekroczyć 50% przychodów ogółem.

Zalety Tradycyjnego CIT - to w szczególności:

  1. Uniwersalność: dostępny dla wszystkich form działalności gospodarczej, niezależnie od ich wielkości czy struktury właścicielskiej.

  2. Przejrzystość zasad: system znany przedsiębiorcom i stosowany od lat. 

  3. Niższa stawka dla małych podatników: preferencyjna stawka 9% dla małych firm.

  4. Brak specjalnych wymogów: brak dodatkowych warunków dotyczących struktury właścicielskiej czy zatrudnienia.

Wady Tradycyjnego CIT - to głównie:

  1. Wyższe bieżące obciążenia podatkowe: podatek dochodowy musi być zapłacony nawet wtedy, gdy zyski nie są wypłacane czy ponosi duże wydatki inwestycyjne związane z zakupami np. środków trwałych.

  2. Skomplikowana księgowość: konieczność prowadzenia pełnych ksiąg rachunkowych zgodnie z prawem bilansowym i podatkowym.

  3. Brak zachęt do inwestycji: firmy płacą podatek niezależnie od przeznaczenia osiągniętych dochodów.

Podsumowanie

Wybór między CIT estońskim a tradycyjnym modelem opodatkowania CIT zależy od specyfiki działalności firmy. Estoński CIT jest korzystny dla przedsiębiorstw planujących intensywne inwestowanie zysków i spełniających szczególne wymagania. Z kolei tradycyjny CIT pozostaje bardziej uniwersalny, ale mniej elastyczny w zakresie odroczenia podatku. Przed podjęciem decyzji warto dokładnie przeanalizować oba systemy i skonsultować się ze specjalistą, aby dopasować rozwiązanie do specyfiki działalności.

Tag: porównanie cit estońskiego z tradycyjnym modelem opodatkowania