Najważniejszym celem wprowadzenia mechanizmu podzielonej płatności jest zapewnienie większej stabilności wpływów z tytułu podatku od towarów i usług, jak również zapobieganie unikaniu płacenia podatku od towarów i usług. Ponadto mechanizm podzielonej płatności jest rozwiązaniem mającym zapewnić m.in. większe bezpieczeństwo podatkowe, pewność prowadzenia działalności gospodarczej oraz zachowanie zasad konkurencji. Sprawdź czym jest split payment!

Split payment – uregulowania prawne

Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustawy, wprowadza z 1 lipca 2018 roku m.in. nowy blok przepisów zawartych w rozdziale 1a w art. 108a–108d ustawy z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 108a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, dalej jako ustawa o VAT, podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności.

W myśl art. 108a ust. 2 ustawy o VAT zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

  1. Zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury, jest dokonywana na rachunek VAT;
  2. Zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury, jest dokonywana na rachunek bankowy, albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

W myśl art. 108a ust. 3 ustawy o VAT zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, dokonywana jest w złotych polskich przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w którym podatnik wskazuje:

  1. Kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności;
  2. Kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto;
  3. Numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność;
  4. Numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.


Biorąc pod uwagę powyższe, istotą split payment jest rozdzielenie płatności za nabyty towar lub usługę w taki sposób, że część zapłaty odpowiadająca wartości sprzedaży netto jest płacona przez nabywcę na "zwykły" rachunek bankowy lub w inny sposób, zaś pozostała część odpowiadająca kwocie podatku VAT – na specjalne konto, tzw. rachunek VAT.

Rachunek VAT

Zgodnie ze stosownymi przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Prawo bankowe oraz odpowiednio ustawy z dnia 5 listopada 2009 roku o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, rachunek VAT to rachunek prowadzony dla rachunku rozliczeniowego. Tym samym rachunek VAT może być tylko utworzony (przypisany) do rachunku rozliczeniowego. Biorąc pod uwagę powyższe rachunek VAT, nie może zostać otworzony bez rachunku rozliczeniowego. Należy podkreślić, iż otworzenie rachunku VAT nie wymaga zawarcia odrębnej umowy przez podatnika z bankiem.

Przykład 1.

Podatnik posiadał konto bankowe w banku X. 1 sierpnia 2018 roku postanowił otworzyć drugie konto firmowe w banku Y. Otworzenie drugiego konta bankowego związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą spowoduje otworzenie drugiego rachunku VAT przypisanego do konta w banku Y.

Bank (SKOK) prowadzi rachunek VAT nieodpłatnie. Nie może z tego tytułu pobierać opłat.

Środki znajdujące się na rachunku VAT mają ograniczoną płynność. Mogą być wydatkowane tylko na określone w ustawie cele. Właściciel rachunku nie ma swobody i dowolności w dysponowaniu środkami zgromadzonymi na rachunku.

Rachunek VAT może być obciążony z tytułu:

  • zapłaty kwoty VAT z tytułu nabycia towarów i usług na rachunek VAT przy użyciu komunikatu przelewu;
  • zwrotu kwoty VAT wynikającego z wystawionej przez podatnika (sprzedawcę) faktury korygującej skutkującej zmniejszeniem podstawy opodatkowania, na rachunek VAT nabywcy towarów i usług przy użyciu komunikatu przelewu;
  • zapłaty na rachunek urzędu skarbowego zobowiązania z tytułu VAT oraz odsetek za zwłokę z tego tytułu, a także dodatkowego zobowiązania podatkowego, o którym mowa w art. 112b i art. 112c ustawy o VAT, oraz odsetek za zwłokę z tego tytułu;
  • wpłaty kwoty VAT przez podatnika dokonującego WNT paliw silnikowych na rzecz płatnika w trybie art. 17a i art. 103 ust. 5a ustawy o VAT przy użyciu komunikatu przelewu;
  • przekazania przy użyciu komunikatu przelewu kwoty VAT na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy przez posiadacza rachunku, który:
    • otrzymał płatność przy użyciu komunikatu przelewu;
    • nie jest dostawcą towarów lub usługodawcą wskazanym na fakturze, za którą jest dokonywana płatność.

Tym samym na rachunku VAT mogą gromadzić się środki, których podatnik nie będzie mógł wykorzystać w bieżącej działalności gospodarczej.

Uwolnienie środków z rachunku VAT

Podatnik nie jest całkowicie pozbawiony możliwości uwolnienia środków zgromadzonych na rachunku VAT. Przedsiębiorca ma możliwość na podstawie art. 108b ust. 1 ustawy o VAT złożyć wniosek do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o przelanie środków zgromadzonych na rachunku VAT na wskazany rachunek rozliczeniowy. Organ podatkowy w przypadku braku ustawowo wskazanych negatywnych przesłanek w drodze postanowienia wyraża zgodę na przekazanie środków zgromadzonych na wskazanym przez podatnika rachunku VAT na wskazany przez niego rachunek rozliczeniowy/rachunek SKOK, powiązany z rachunkiem VAT. Zgodnie z art. 108b ust. 3 ustawy o VAT termin na wydanie postanowienia wynosi 60 dni.

Podatnicy zastanawiali się, co w sytuacji, gdy środki zgromadzone na rachunku VAT w dniu wydania postanowienia będą niższe niż te wymienione we wniosku. Wniosek nie blokuje w żaden sposób rachunku VAT. W okresie 60 dni mogą wystąpić zdarzenia, które spowodują, iż środki ulegną zmniejszeniu.

Przykład 2.

Podatnik w styczniu wystąpił do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o uwolnienie środków z rachunku VAT w wysokości 10 000 zł (stan środków na rachunku VAT w dniu składania wniosku wynosi również 12 000 zł). W lutym podatnik dokonał płatności kontrahentowi w mechanizmie podzielonej płatności (kwota podatku VAT 5000 zł). Podatnik nie dokonywał już żadnych innych płatności oraz nie wpłynęły żadne nowe środki na rachunek VAT. W związku z tym na 60. dzień środki zgromadzone na rachunku VAT były niższe i wynosiły 7000 zł.

W takiej sytuacji bank przekaże środki w wysokości 7000 zł na rachunek rozliczeniowy podatnika. Powyższe przekazanie będzie oznaczać, iż postanowienie naczelnika urzędu skarbowego zostało wykonane. Biorąc pod uwagę powyższe, istotny jest stan środków na dzień złożenia wniosku, a nie dzień wydania postanowienia.

Odmowa przekazania środków

Naczelnik urzędu skarbowego odmawia, w drodze decyzji, zgody na przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy.

W ustawie wskazano powyższe przesłanki, są nimi:

  1. Posiadanie przez podatnika zaległości podatkowej w podatku VAT;
  2. Uzasadniona obawa, że:
    a) zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku VAT nie zostanie wykonane, w szczególności, gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu podatku VAT lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję zobowiązań z tytułu podatku VAT, lub
    b) wystąpi zaległość podatkowa w podatku VAT lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe w podatku VAT.

Co się stanie, jeśli jednak kwota zaległości jest znacznie niższa od kwoty wnioskowanej i zgromadzonej na rachunku VAT?

W takim przypadku odmowa będzie dotyczyła tylko kwoty do wysokości zaległości podatkowej wraz z odsetkami.

W przypadku wystąpienia przesłanki dotyczącej posiadania przez podatnika zaległości podatkowej w podatku VAT odmowa będzie dotyczyła wyłącznie kwoty odpowiadającej posiadanej zaległości podatkowej w tym podatku wraz z odsetkami za zwłokę istniejącej na dzień wydania decyzji.

Przykład 3.

Podatnik zgromadził na rachunku VAT kwotę 12 000 zł. W styczniu wystąpił do naczelnika urzędu skarbowego z wnioskiem o uzyskanie zgody na przekazanie z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy kwoty 10 000 zł. Naczelnik po dokonaniu weryfikacji wniosku stwierdził, że podatnik nie zapłacił w całości podatku VAT wynikającego z deklaracji VAT-7 za grudzień, w związku z tym powstała u niego zaległość w podatku VAT w wysokości 2100 zł. Biorąc pod uwagę powyższe, naczelnik urzędu skarbowego, odpowiadając na złożony wniosek marcu, wydał:

  1. Decyzję odmawiającą wydania zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT na kwotę 2100 zł (zaległość w podatku VAT brak odsetek)
  2. Postanowienie wyrażające zgodę na przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy w wysokości 9900 zł.

#banner-43389#

Tag: split payment