Zakładając działalność gospodarczą jesteśmy zobowiązani określić formę jej opodatkowania. Finalna wysokość podatku do zapłaty może różnić się w zależności od wybranej formy opodatkowania. Wybór ten uzależniony jest od wielu czynników, m. in. od rodzaju prowadzonej działalności, wielkości planowanych dochodów oraz wysokości szacowanych kosztów. 

Podstawowe formy opodatkowania

W Polsce każdy przedsiębiorca zobligowany jest do opodatkowania osiągniętych dochodów przez określenie wybranej przez siebie formy opodatkowania w druku CEIDG-1 w polu 18.

Przed przejściem do omówienia poszczególnych metod opodatkowania, warto wyjaśnić, czym jest dochód.
Dochodem jest przychód tzn. uzyskana kwota pieniędzy pomniejszona o koszty jego uzyskania.

Dochód = Przychód - Koszty uzyskania przychodu
Oczywistym warunkiem uzyskania dochodu jest uzyskanie wyższej kwoty przychodu od poniesionych kosztów.

Gdy już wiemy czym jest dochód, możemy wyróżnić podstawowe formy opodatkowania działalności gospodarczej obowiązujące w Polsce:

  • zasady ogólne - skala podatkowa
  • podatek liniowy

oraz zryczałtowane formy opodatkowania

  • karta podatkowa
  • ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Jeśli przedsiębiorca chce zmienić obowiązującą go dotychczas formę opodatkowania, ma on obowiązek do 20 stycznia nowego roku podatkowego złożyć pisemne oświadczenie do naczelnika odpowiedniego urzędu skarbowego.

Skala podatkowa

Forma ta jest najczęściej stosowaną formą przez podatników. Mogą oni korzystać z wielu ulg, lecz zobowiązani są do prowadzenia odpowiedniej ewidencji. W zależności od formy prowadzonej działalności może być to podatkowa księga przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe. Podatnik, który wybrał skalę podatkową ma możliwość skorzystania z wielu ulg, rozliczenia się z małżonkiem oraz odliczenia strat. Jednak brane są pod uwagę przychody wynikające z innych źródeł przychodu. 

Podatek liniowy

Podatek liniowy to forma opodatkowania, w której stosowana jest stała stawka podatku wynosząca 19%. Nie występują tu kwoty zmniejszającej podatek oraz możliwości skorzystania z ulg w porównaniu do skali podatkowej. Gdy zaliczka nie przekracza kwoty 1000 zł, podatnik zwolniony jest z opłacenia podatku w tej wysokości. Dana forma opodatkowania jest korzystna dla podatników, którzy uzyskują dochody powyżej 100 000 zł, ponieważ podatnik ten nie ma możliwości zmniejszenia kwoty podatku (z wyjątkiem poniesionych strat, składek oraz wpłat na IKZE). W przypadku przekroczenia dochodów o wartości 2 mln zł, przedsiębiorca zobowiązany jest do przejścia na pełne księgi rachunkowe.

Zryczałtowane formy opodatkowania

Karta podatkowa

Najprostszą formą opodatkowania jest karta podatkowa dostępna dla podatników prowadzącym działalność na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Kwota opodatkowania nie jest uzależniona od uzyskanego dochodu, zatem w przypadku straty przedsiębiorca wciąż ma obowiązek opłacenia podatku. Podatek zależny jest od czynników, które zostały określone w przepisach o karcie podatkowej, m.in. od:

  • rodzaju i zakresu prowadzonej działalności,
  • liczby zatrudnionych pracowników,
  • wieku podatnika.

Przedsiębiorca zobowiązany jest do wydawania na żądanie kontrahenta rachunków i faktur potwierdzających sprzedaż wyrobów/usług/towarów oraz przechowywania tych dokumentów przez 5 lat podatkowych licząc od końca roku, w którym zostały wystawione.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Z opodatkowania ryczałtem mogą korzystać osoby fizyczne z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz osoby prowadzące działalność w formie spółki cywilnej osób fizycznych. W tej formie opodatkowania koszty również nie mają znaczenia przy wyliczaniu kwoty podatku.
Podatnik opłaca ryczałt od przychodów gdy:

  1. w roku poprzedzającym rok podatkowy
    - uzyskał przychód z samodzielnie prowadzonej działalności nieprzekraczający 250 000 euro
    -uzyskał przychód z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z danej działalności nie przekroczyłą 250 000 euro
  2. rozpoczął działalność w roku podatkowym i nie korzysta z opodatkowania w formie karty podatkowej.

Podatnik opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, może odliczyć od przychodów opłacone składki ZUS, natomiast od podatku - składki zdrowotne.
Wyróżniamy następujące stawki oprocentowania:

  • 20%
  • 17%
  • 10%
  • 8,5%
  • 5,5 %
  • 3%
  • 2%

O czym więcej w artykule: Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych - dostępne stawki ryczałtu

Najważniejszą zaletą danej formy opodatkowania jest brak obowiązku składania comiesięcznych deklaracji, niskie stawki, nieskomplikowana księgowość. Natomiast do wad zaliczamy brak możliwości zaliczenia kosztów oraz zobligowanie do sporządzenia spisu z natury.

Każdy przedsiębiorca przy wyborze formy opodatkowania powinien sumiennie przeanalizować wszystkie formy, by wybrać najkorzystniejszą dla siebie. Wybór ten obowiązuje przez rok, dlatego jest to bardzo ważna kwestia w prowadzeniu działalności, o której podatnik nie powinien zapominać.

Tag: formy opodatkowania