Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z wieloma obowiązkami, a jednym z kluczowych jest wybór odpowiedniej formy opodatkowania. Przedsiębiorcy mają czas do 20 lutego, aby dokonać zmiany sposobu rozliczania się z fiskusem. To istotna decyzja, która może znacząco wpłynąć na wysokość podatków oraz sposób prowadzenia księgowości. Sprawdź, jakie masz możliwości i na co zwrócić uwagę przy zmianie formy opodatkowania.

Jakie formy opodatkowania można wybrać?

Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą lub wspólnicy spółek cywilnych mogą wybierać spośród trzech form opodatkowania:

• Skala podatkowa (zasady ogólne) – stawki 12% i 32% po przekroczeniu progu 120 000 zł dochodu.
• Podatek liniowy – stała stawka 19% niezależnie od dochodu.
• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – różne stawki podatkowe zależne od rodzaju działalności (od 2% do 17%).

Każda z tych form ma swoje plusy i minusy, dlatego warto dobrze przemyśleć wybór.

Zmiana formy opodatkowania - do kiedy?

Przedsiębiorca może zmienić formę opodatkowania do 20 lutego dla działalności prowadzonej w poprzednim roku. Nowi przedsiębiorcy wybierają formę opodatkowania już na etapie zakładania działalności. Natomiast jeśli przedsiębiorca chce przejść z karty podatkowej na inną formę opodatkowania, może to zrobić w trakcie roku.

Jakie czynniki wziąć pod uwagę przy zmianie formy opodatkowania?

Decyzja o zmianie formy opodatkowania powinna być dobrze przemyślana. Oto kilka kluczowych czynników, które warto przeanalizować:

Dochody i koszty prowadzenia działalności

Jeśli masz wysokie koszty, lepiej sprawdzi się skala podatkowa lub podatek liniowy, ponieważ możesz je odliczać. Jeśli Twoja działalność ma niskie koszty, ryczałt może być korzystnym rozwiązaniem.

Możliwość rozliczania się wspólnie z małżonkiem

Przy skali podatkowej można skorzystać ze wspólnego rozliczenia małżeńskiego. W przypadku podatku liniowego i ryczałtu ta opcja nie jest dostępna.

Ubezpieczenie zdrowotne

Od 2022 roku sposób naliczania składki zdrowotnej zależy od wybranej formy opodatkowania:

• Skala podatkowa: składka to 9% dochodu (minimalnie 314,96 zł - od lutego 2025 r.)

• Podatek liniowy: składka wynosi 4,9% dochodu (minimalnie 314,96 zł w 2025 r.).

• Ryczałt: składka zależy od wysokości rocznego przychodu: r. do stycznia 

• do 60 000 zł – 461,66 zł miesięcznie,

• 60 000 – 300 000 zł – 769,43 zł miesięcznie,

• powyżej 300 000 zł – 1384,97 zł miesięcznie.

Branża działalności

Nie wszystkie zawody mogą korzystać z ryczałtu (np. prawnicy, lekarze, doradcy podatkowi nie mogą stosować najniższych stawek). Warto sprawdzić stawki ryczałtu dla Twojej branży – np. dla programistów wynosi 12%, a dla najmu nieruchomości 8,5%.

Plany na przyszłość

Jeśli planujesz inwestycje, bardziej opłacalny może być podatek liniowy (łatwiej amortyzować koszty). Jeśli Twoje dochody rosną i przekraczasz próg 120 000 zł, ryczałt lub podatek liniowy mogą okazać się lepsze od skali podatkowej.

Jak dokonać zmiany formy opodatkowania?

Zmiana formy opodatkowania wymaga złożenia odpowiedniego oświadczenia do urzędu skarbowego. Można to zrobić na kilka sposobów:

1. Przez CEIDG – logując się na Biznes.gov.pl, można zaktualizować wpis w CEIDG.

2. Przez e-Urząd Skarbowy – można złożyć zawiadomienie online.

3. W urzędzie skarbowym – osobiście składając wniosek.

Formularz, który należy wypełnić:

• CEIDG-1 – dla jednoosobowych działalności gospodarczych.

• PIT-16Z – dla rezygnacji z karty podatkowej.

Konsekwencje błędnego wyboru formy opodatkowania

Podjęcie decyzji o wyborze najbardziej optymalnej formy opodatkowania może przynieść bardzo wymierne, finansowe korzyści. Jednak jeśli podczas wyboru formy opodatkowania nie uwzględnisz wyżej wymienionych czynników, możesz ponieść bardzo dotkliwe, głównie finansowe konsekwencje. Podjęcie złej decyzji może skutkować:

• Wyższym podatkiem – np. ryczałt bywa niekorzystny dla osób z wysokimi kosztami.
• Brakiem ulg – przy podatku liniowym tracisz prawo do wielu ulg podatkowych.
• Większymi składkami ZUS – szczególnie w przypadku ryczałtu.

Jeśli popełnisz błąd, nie będzie możliwości zmiany formy opodatkowania w trakcie roku. Dlatego warto wcześniej skonsultować się z księgowym lub doradcą podatkowym.

Podsumowanie – co warto zapamiętać?

Termin na zmianę formy opodatkowania mija 20 lutego – czyli to już ostatni moment. Dzięki dokonaniu zmiany możesz zaoszczędzić wiele pieniędzy, które później możesz np. zainwestować w rozwój swojej firmy. Nie strać tej szansy! 

Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się z księgowym, aby podjąć najlepszą decyzję podatkową. Pamiętaj, że wybór formy opodatkowania wpływa nie tylko na podatek dochodowy, ale także na wysokość składek ZUS i sposób prowadzenia księgowości.