Planujesz założyć własną firmę? Warto zastanowić się jakie opodatkowanie działalności gospodarczej wybrać. Formę opodatkowania należy określić przy rejestracji działalności na druku CEIDG-1 (wniosek o wpis do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej). Zapoznaj się z dostępnymi formami opodatkowania i zdecyduj, która będzie dla Ciebie najkorzystniejsza. Charakterystykę dostępnych form opodatkowania znajdziesz w artykule. 

Jakie formy opodatkowania są dostępne dla działalności gospodarczej osób fizycznych? 

Wyboru formy opodatkowania dochodów z działalności możesz dokonać spośród czterech form:

• opodatkowanie na zasadach ogólnych (skala podatkowa 17% lub 32%)

• opodatkowanie według stawki liniowej (19%)

• opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych 

• opodatkowanie na zasadach karty podatkowej. 

Opodatkowanie na zasadach ogólnych

Opodatkowanie na zasadach ogólnych jest najczęściej wybieraną formą przez przedsiębiorców. Wybierając tę formę opodatkowania możemy rozliczać przychody z działalności, przychody uzyskiwane w ramach stosunku pracy, umów cywilnoprawnych lub świadczeń uzyskiwanych z ZUS. Jest to szczególnie ważne przy składaniu zeznania rocznego PIT-36. Na jednej deklaracji możesz rozliczyć przychody z kilku źródeł. Opodatkowanie dochodu (Przychody z działalności gospodarczej - Koszty uzyskania przychodu) na zasadach ogólnych odbywa się według dwustopniowej skali - skali podatkowej. Występują dwie stawki podatku: 

• 17% w przypadku dochodów osiągniętych poniżej 85 528 zł w roku podatkowym

• 32% w przypadku gdy dochód przekracza kwotę 85 528 zł, stawkę 32% stosuje się do kwoty nadwyżki a nie do całego dochodu (Dochód - 85 528 zł) *32%

W przypadku opodatkowania według skali podatkowej osoba fizyczna prowadząca działalność jest zobowiązana do prowadzenia KPiR (księga przychodów i rozchodów) na podstawie, której określa swoje przychody i poniesione koszty. 

Obowiązkiem podatnika jest również sporządzanie spisu z natury pod koniec roku podatkowego. Spis z natury jest formą inwentaryzacji, pozwala określić stan ilościowy i wartościowy majątku firmy. Ważną kwestią przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych są kwoty wolne od podatku, od której nie masz obowiązku odprowadzania na rzecz fiskusa podatku dochodowego od osób fizycznych – PIT. Kwotą wolna od podatku do roku 2018 - 2021 wynosi 8 000 zł. 

Opodatkowanie według stawki liniowej

Opodatkowanie według stawki liniowej charakteryzuje się stałą stawką opodatkowania dochodów - 19%. Wielkość osiąganych dochodów nie wpływa na zwiększenie lub zmniejszenie stawki opodatkowania. Dochodów z innych źródeł (np. umowa o pracę, umowa cywilnoprawna, renta, emerytura) nie możesz łączyć z dochodami z działalności opodatkowanej podatkiem liniowym. W takim przypadku należy złożyć dwa odrębne zeznania roczne. Z opodatkowania podatkiem liniowym w wysokości 19% nie może skorzystać osoba, która świadczy usługi dla byłego lub obecnego pracodawcy. Podatnik, który decyduje się na wybór opodatkowania podatkiem liniowym jest zobowiązany do prowadzenia KPiR oraz do prowadzenia: 

• ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, 

• rejestrów VAT, 

• spisu z natury sporządzonego w określonym ustawowo terminie.

Opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych 

Opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych jest dostępne tylko dla określonej grupy podatników: osób fizycznych prowadzących samodzielnie działalność gospodarczą, w formie spółki cywilnej lub spółki jawnej. Aby skorzystać z tej formy opodatkowania należy spełnić dodatkowy warunek, mianowicie uzyskanie w roku poprzedzającym rok podatkowy: 

• przychodów z działalności w wysokości nieprzekraczającej 2 mln euro wykonywanej samodzielnie, 

• przychodów z działalności prowadzonej w formie spółki, w wysokości przychodów wspólników nie przekraczających 2 mln euro.

Warto mieć na uwadze, że w przypadku prowadzenia działalności samodzielnie i w formie spółki w jednym czasie przychody nie łączą się. Limity przychodów są określone dla każdej działalności oddzielnie. W przypadku opodatkowania ryczałtem podstawę opodatkowania stanowią przychody, ponieważ podatnik nie może pomniejszać osiągniętych przychodów o poniesione koszty podatkowe. Wysokość stawki podatku zależy od rodzaju prowadzonej działalności, opłacać ryczałt można według jednej stawki lub kilku, jeśli działalność jest zróżnicowana. Dostępnych jest 8 stawek ryczałtu: 

• stawka ryczałtu 17% 

• stawka ryczałtu 15%

• stawka ryczałtu 10%

• stawka ryczałtu 8,5% (do kwoty 100 tys. zł) 

• stawka ryczałtu 12,5% (od kwoty 100 tys. zł)

• Stawka ryczałtu 5,5%

• Stawka ryczałtu 3%

• Stawka ryczałtu 2%

Dodatkowym zastrzeżeniem dla możliwości korzystania z opodatkowania ryczałtem jest niekorzystanie z opodatkowania w formie karty podatkowej w danym roku podatkowy oraz szereg działalności, w przypadku których nie możemy wybrać ryczałtu, wymienionych w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Podatnik jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji przychodów, posiadania i przechowywania dowodów zakupu, prowadzenia listy środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych oraz w przypadku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną w jednoosobową sp. z o.o., należy sporządzić wykaz składników majątku. 

Opodatkowanie na zasadach karty podatkowej

Opodatkowanie na zasadach karty podatkowej nie przysługuje każdemu. Podatnicy mający możliwość opłacania zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej są określeni w art. 23 ust.1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (np. usługi edukacyjne, rozrywkowe). Dodatkowo wymagane jest spełnienie poniższych warunków:

• prowadzą jedną pozarolniczą działalność gospodarczą, 

• nie wytwarzają wyrobów opodatkowanych na podstawie odrębnych przepisów akcyzą,

• działają na terytorium państwa polskiego, 

• nie korzystają z usług osób zatrudnionych wyłącznie przez siebie, w wyjątkiem usług specjalistycznych.

Przedsiębiorcy, który wybrali tę formę opodatkowania są zobowiązani wpłacać co miesiąc stałą kwotę podatku do urzędu skarbowego, niezależnie od osiągniętego dochodu. Wysokość podatku zależna jest od rodzaju prowadzonej działalności, liczby mieszkańców gminy, na której terytorium prowadzona jest działalność gospodarcza oraz od liczby zatrudnionych pracowników. 

W przypadku opodatkowania kartą podatkową przedsiębiorca nie ma obowiązku prowadzenia księgowości ani składania tradycyjnego zeznania rocznego PIT. 

Ma on jednak obowiązek po zakończeniu roku podatkowego do dnia 31 stycznia złożenia deklaracji PIT-16A o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej i odliczonej w poszczególnych miesiącach roku do odpowiedniego urzędu skarbowego. Oprócz tego podatnik korzystający z tej formy opodatkowania ma obowiązek wydawania na żądanie klienta rachunków i faktur sprzedaży towaru lub wykonania usługi - zachowując kopie dokumentów.