W artykule:
Pracownik młodociany to osoba w wieku od 15 do 18 lat, która może samodzielnie zawrzeć umowę o pracę oraz dokonywać czynności prawnych dotyczących stosunku pracy. Zatrudnienie pracownika młodocianego jest możliwe, jeżeli ukończył co najmniej gimnazjum oraz posiada orzeczenie lekarskie pozwalające na pracę na danym stanowisku. Czas pracy pracownika młodocianego jest jednak nieco inny.
Jaką pracę może wykonywać pracownik młodociany?
Pracownik młodociany może zostać zatrudniony tylko:
- w celu przygotowania zawodowego – może odbywać się w formie nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy. Nauka zawodu trwa od 2 do 3 lat i obejmuje praktyczną naukę zawodu oraz kształcenie teoretyczne. Natomiast przyuczenie do wykonywania określonej pracy trwa od 3 do 6 miesięcy.
- przy pracach lekkich – wykonywana praca nie może być zagrożeniem dla życia, zdrowia oraz rozwoju psychofizycznego młodocianego. Nie może również utrudniać wypełniania obowiązku szkolnego. Pracodawca ma obowiązek określenia wykazu prac lekkich w zakładzie pracy, z którym należy zapoznać pracownika młodocianego przed rozpoczęciem pracy.
Czas pracy pracownika młodocianego zatrudnionego w celu przygotowania zawodowego
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy czas pracy pracownika młodocianego do 16. roku życia nie może przekraczać 6 godzin na dobę oraz przeciętnie 30 godzin tygodniowo. Przeciętna norma tygodniowa oznacza, że w niektórych tygodniach okresu rozliczeniowego dopuszczalny jest czas pracy przekraczający 30 godzin tygodniowo, jednak powinno to zostać zrekompensowane w kolejnych tygodniach krótszym czasem pracy.
Natomiast w przypadku pracownika młodocianego powyżej 16. roku życia nie może przekraczać 8 godzin na dobę oraz przeciętnie 40 godzin tygodniowo.
Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika młodocianego wynosi co najmniej 8 godzin, wówczas pracodawca jest zobowiązany do wprowadzenia przerwy w pracy trwającej nieprzerwanie 30 minut. Przerwa ta jest wliczana do czasu pracy młodocianego.
Pracownika młodocianego obowiązuje przeciętnie pięciodniowy tydzień pracy. Przysługuje mu w każdym tygodniu prawo do co najmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku, który powinien obejmować niedzielę. Dniem wolnym od pracy w tygodniu może być w związku z tym poniedziałek lub sobota.
Czas pracy pracownika młodocianego zatrudnionego przy pracach lekkich
W przypadku pracowników młodocianych zatrudnionych w innym celu niż przygotowanie zawodowe przepisy wskazują, że to pracodawca ustala wymiar i rozkład czasu pracy dla młodocianego. Powinien przy tym uwzględnić tygodniową liczbę godzin nauki wynikającą z programu nauczania oraz rozkład zajęć pracownika młodocianego.
Tygodniowy wymiar czasu pracy pracownika młodocianego w okresie uczestnictwa w zajęciach szkolnych nie może przekraczać 12 godzin. W dniu, w którym młodociany uczestniczy w zajęciach szkolnych, czas pracy nie może przekraczać 2 godzin.
W przypadku pracownika, który ukończył 16. rok życia, w dniu w którym nie odbywają się zajęcia szkolne, dobowy czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę. W okresie ferii szkolnych czas pracy pracownika młodocianego nie może przekraczać 7 godzin na dobę oraz 35 godzin w tygodniu. W przypadku pracownika w wieku do 16 lat czas pracy nie może przekraczać 6 godzin na dobę.
Pracownik młodociany a dobowy oraz tygodniowy okres odpoczynku
Pracownikowi młodocianemu przysługuje nieprzerwany odpoczynek dobowy obejmujący co najmniej 14 godzin z uwzględnieniem pory nocnej.
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy młodociany pracownik ma prawo do co najmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdym tygodniu, który powinien obejmować niedzielę.
Obowiązek zachowania okresów odpoczynku dobowego oraz tygodniowego dotyczy zarówno pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego, jak i zatrudnionych przy pracach lekkich.